Frisse lucht streelde haar linkerwang, ze haalde diep adem en duwde het gaspedaal stevig in. Ze neuriede zachtjes mee met de playlist, tot haar favoriete track langs kwam. Uit volle borst zong ze mee. ‘Oh-oo-o-oh-oh-hooo, why’s my life so boring? Oh-oo-o-oh-oh-hooo there’s gotta be more in store for me!’ Op de snelweg gaf Mariëlle nog eens een extra peut gas. Opluchting sidderde als kippenvel over haar armen en benen, ook al was het niet koud. De kaarten en het reisplan, die voor het gemak op de stoel naast haar lagen, wapperden in de wind. Regen kletterde plotseling weer tegen haar voorruit en haar linkerarm werd nat. Gauw draaide ze het raampje dicht. 

Trots keek ze in de achteruitkijkspiegel de kampeerbus in. Ze had hem zelf helemaal opgeknapt. Af en toe was de broer van Maarten gekomen om te helpen. Tijdens het klussen hadden ze het vooral over Maarten gehad. Hoe Mariëlle Maarten had leren kennen tijdens de vakantie in de Belgische Ardennen, haar eerste grote reis zonder ouders, hij met de hele familie op de camping. Herinneringen aan hoe gelukkig Maarten was met hun zonen. Hoe ze samenwerkten in de slagerij van zijn ouders en die later ook overnamen.

Hun gedeelde verlies werd steeds makkelijker te dragen en dus kwam haar zwager steeds minder vaak. Het leven zonder Maarten ging door. De laatste keer dat haar zwager bij haar langs was gekomen had hij de indeling in de bus beoordeeld. 

‘Je gaat toch alleen op reis?’ 

‘Ja, hoezo?’

‘Ik snap niet dat je dan zoveel ruimte onder het bed wil hebben. Als je het bed wat kleiner maakt, dan heb je veel meer leefruimte.’

‘Ik vind het prettig, zo’n groot bed.’

Maartens broer gromde wat.

‘En eronder lekker veel ruimte voor souvenirs,’ zei ze toen maar.

Hij had haar schuin aangekeken. ‘Heb je het niet gemist, al die jaren dat jullie samen waren?’

‘Wat bedoel je?’

‘Reizen! Toen jullie elkaar leerden kennen croste je door heel Europa met die rode Daihatsu en die “vintage” blauwe tent. Hoe noemde je die ook al weer?’ Het woord vintage begeleidde hij met zijn beide handen opgestoken waarbij wijs- en middelvingers de aanhalingstekens suggereerden. Mariëlle glimlachte bij de herinnering.

‘Ja, m’n Deukhatsjoe en mijn Circus Tenz.’

‘Gezondheid.’ Hij grinnikte. ‘En hoe gaat deze wagen heten?’

‘De Beagle, naar het schip waarmee Darwin op zijn ontdekkingsreizen ging.’

Op weg naar het zuiden, nam Mariëlle de E25 door Luik naar de Belgische Ardennen. Ze waren er nog een paar keer terug geweest. Tot de kinderen naar de middelbare school gingen en het werk steeds drukker werd. Daarna kwam er niks meer van het reizen, waar Mariëlle zo op had gehoopt. Nu werkte haar oudste zoon in Amsterdam en had de jongste een ranch in Australië.

De minicamping was nog precies zoals ze het zich herinnerde. Het was inmiddels opgehouden met regenen en de dikke wolken dreven flink uit elkaar, waardoor er af en toe blauwe lucht zichtbaar werd. Mariëlle snoof door haar open ramen de zware boslucht op. Het gekwinkeleer van de vogels overstemde haar radio. Vanuit een houten blokhut waar de winkel en de receptie in gepropt waren, stormde Elsa naar buiten.

‘Daar is ze dan eindelijk, met haar prachtige kampeerwagen.’ Elsa fladderde rond de bus en gaf Mariëlle nauwelijks de tijd om uit te stappen. Ze trok haar naar zich toe voor een stevige knuffel.

‘Welkom, wees welkom. Blijf je echt maar twee dagen? Wat ons betreft blijf je de hele zomer!’

Mariëlle schoot in de lach. ‘Het is nog maar april!’

‘Ja, ik weet het. En je hebt plannen, maar goed, als je langer wil blijven, dan kan dat.’

Mariëlle liep met Elsa mee naar de receptie waar Hans net verscheen. Hij gaf haar een hand, bromde een ‘hoe gaat het nu met je’ en gaf haar een snelle kus op haar beide wangen. Het verschil tussen deze mensen kon niet groter zijn.

‘We gaan er vanuit dat je vanavond bij ons eet.’ Elsa wees Mariëlle het plekje naast de appelboom. Mariëlle knikte haar toe. Er kwamen nieuwe gasten en Elsa liep naar de receptie om ze op te vangen.

Mariëlle had de bus zo geparkeerd dat ze vanuit de voor- en zijkant over het terrein kon kijken. Nu zat ze met haar benen in de zon te genieten van de kippen die over het terrein scharrelden en van de bloesem in de bomen van deze oude fruitboomgaard. Narcissen stonden in de grasranden tussen de verschillende kampeerplekken. Behalve Mariëlle stonden er twee vrienden met een koepeltentje en een ouder echtpaar met een klein caravannetje.

Na een heerlijk ontbijt met kakelverse eitjes pakte Mariëlle de rugzak en haar wandelschoenen achter uit de bus. Ze deed alles wat ze nodig had voor de wandeling in haar rugzak en stapte fris de camping af. Voor het eerst in dagen was het stralend weer. De lucht was blauw en een zacht lentezonnetje maakte het lopen aangenaam. De rugzak voelde wel zwaarder dan ze had verwacht en ze had niet zo lekker geslapen als ze had gehoopt. De gesprekken tijdens het avondeten bleven maar in haar gedachten malen. Elsa en Hans waren natuurlijk nieuwsgierig naar Maarten. Mariëlle vertelde hen uitgebreid wat er de afgelopen twee jaar was gebeurd.

Op een ochtend, twee jaar geleden, was ze wakker geworden en had Maarten niet meer naast haar in bed gelegen. Hij had wat kleren en zijn paspoort meegenomen. Twee dagen later had ze een berichtje ontvangen dat ze zich geen zorgen moest maken; hij was naar Frankrijk gelift en liep er nu de Camino naar Santiago de Compostela. Hij wilde alleen zijn, nadenken en er verder niet over praten.

Zo goed en zo kwaad als het ging, had ze de werkzaamheden in de slagerij voortgezet. Na een week had ze twee scholieren gevonden die in het weekend in de winkel konden helpen. Het was aanpoten, maar het ging. Af en toe ontving ze een berichtje dat hij nog leefde, soms met een foto. Hij was gelukkig, schreef hij. Hij vroeg nooit hoe het met haar ging en ze stuurde nooit een berichtje terug. In Noord-Spanje stuurde hij zijn laatste bericht. Het was een foto bij een ruïne waar hij tegen aan geleund stond, innig gearmd met een vrouw met stevige bergschoenen. Hun rugzakken rustten tegen de muur van het verlaten gebouw. ‘Ik verloor hier mijn hart aan Juliette,’ had hij geschreven. Daarna heeft hij nooit meer wat gestuurd. Ze wist niet eens of hij ooit Santiago de Compostela bereikt had. Laat staan wat er daarna gebeurd kon zijn. Toen de berichtjes uitbleven had ze hem als vermist opgegeven bij de politie. De Franse gendarmerie heeft hem gezocht bij Juliette en de Spaanse Guardia Civil op en rond het deel van de Camino waar hij voor het laatst was gezien. Er werd geen spoor van hem gevonden. Vorig jaar werd hij doodverklaard en hadden ze op een sombere dag in november een lege kist gecremeerd.

Het was een ruig stukje van de Ardennen en ze had een pad gekozen waar ze vroeger met Maarten een aantal keren had gelopen. In deze omgeving had ze hem voor het eerst gezien, zijn vriendelijke gezicht met het stroblonde haar. Als ze haar ogen sloot, zag ze zijn vrolijke sproetjes en rode wangen nog voor zich. Ze hield van die sproetjes, vanaf de eerste keer dat ze ze zag. Hij had haar meegenomen langs indrukwekkende rotsformaties en via een oud oerbos naar een sappige groene helling. Via het gesleten veepaadje liep Mariëlle weer naar de top. Ze ging er zitten op het houten bankje, een prachtig uitzicht aan haar voeten. Met smaak at ze de verse croissantjes die ze van haar ontbijt had bewaard. 

Op de terugweg besloot ze niet het pad te volgen, maar dwars door het steeds donkerder wordende bos te lopen. Over het gladde en vochtige hout op de bosbodem gleden gele en feloranje naaktslakken zo groot als haar hand. Het was stil, op de wind in de boomtoppen na. De mosbodem veerde onder haar voetstappen en de kale stukken waren verraderlijk glad. Ze moest voorzichtig zijn, niemand zou weten waar ze was als haar nu iets overkwam. Mariëlle stond stil en keek om zich heen. De hele dag was ze nog geen andere wandelaars tegen gekomen. In dit dichte bos kwam waarschijnlijk nooit iemand. Ze hijgde en voelde zich plotseling zo verschrikkelijk moe met die zware rugzak. Ze stapte op een gladde boomwortel, verloor haar evenwicht en gleed vervolgens een stuk naar beneden in de kleiige modder. Een scherpe gil klonk in het bos. Ze klapte haar mond dicht, zodra ze door kreeg dat zij het zelf was die gilde. Ze bleef een kwartiertje stil zitten op een glibberige boomstronk. In de pulserende stilte van het bos nam ze afscheid van Maarten. Ze zag zijn bleke gezicht voor zich, de sproetjes vervaagd en de ogen ingevallen. Daarna duwde ze de dikke humuslaag dicht en trok ze de zwarte takken er wat dichter overheen. Ze keek nog een keer om zich heen en zwaaide haar rugtas, die een stuk lichter was geworden, op haar rug.

Het afscheid van Else en Hans was hartelijk. Ze beloofde met haar vingers op haar rug dat ze op de terugweg weer langs zou komen. Ze wist niet of ze dat wel durfde, ze dacht eerlijk gezegd niet dat ze hier ooit nog terug zou komen. De zon scheen elke dag terwijl ze door de Franse dorpjes toerde, in plaats van over de snelweg naar het zuiden. Hier zag ze gelukkig zelden een politieauto en als die er al waren, reden ze haar gewoon voorbij. 

In een paar dagen was ze lekker opgeschoten. Nu stond ze aan een riviertje op een heerlijke, rustige camping vlak bij de plek waar Maarten met zijn Camino was begonnen. Ze had er twee dagen geleden een klein tochtje gemaakt en gisteren een flinke wandeling. Beide keren was haar rugzak een stuk lichter toen ze op de camping terug kwam. Vandaag besloot ze haar vermoeide benen rust te gunnen en lekker wat te lezen.

Na een lekker ontbijtje, croissants en verse aardbeienjam van de vrouw die de campingwinkel runde, installeerde ze zich met haar boek in het warme lentezonnetje. Maar eerst scrolde ze op haar mobiel langs een paar nieuwsites. Geen nieuws is immers goed nieuws. De Standaard kopte dat er een menselijke schedel was gevonden. Een koude rilling trekt over haar ledematen. Het zal toch niet? Ze klikt het artikel open en leest dat er in een afvalcontainer in Brussel een schedel werd gevonden. De schedel was een paar eeuwen oud werd geschat door de forensisch experts. De politie stond voor een raadsel. Enigszins opgelucht haalt ze adem, maar in haar onderbuik sluimerende een onbestemd gevoel, als een lage brommende toon die steeds een beetje aan zwelt. Morgen zou ze verder rijden naar Puenta la Reina, Spanje.

Als Mariëlle aan Spanje dacht, dan dacht ze aan overvolle kusten en toeristische plaatsjes. Hier in het noorden van Spanje kwam niks in de buurt van haar verwachtingen. Het was er prachtig en het leek wel uitgestorven. Groene berghellingen rezen op aan weerszijden van de weg. De kruidige geur van lavendel, tijm en rozemarijn zweefde door haar geopende raampjes de kampeerbus binnen. De dorpsbewoners waren allemaal even vriendelijk, zeker wanneer ze merkten dat Mariëlle vrij aardig Spaans sprak. De omgeving was gemaakt voor levendige volksverhalen. Kleine kerkjes en kapellen begeleidden al eeuwen de route van de pelgrims. Hier had Maarten zijn hart verloren. Niet aan het Spaanse land, niet aan de cultuur. Nee. Aan een Franse wandelaar. Mariëlle keek in de achteruitkijk spiegel. Nog één souvenir te gaan.

Afgelopen zomer had Maarten ineens weer in de slagerij gestaan, alsof hij niet al maanden niks meer van zich had laten horen.

‘Eum hallo.’

‘We zijn gesloten.’ Met het doekje waarmee ze de toonbank schoonmaakte, wees Mariëlle naar het bordje op de deur.

‘Ik ben het. Ik ben thuis.’

Het kostte Mariëlle moeite om de Maarten van anderhalf jaar eerder terug te vinden in de gespierde en gebruinde man aan de andere kant van de balie. Maar het was hem echt. Zijn lichtblonde haar was langer dan ze gewend was en lag in onregelmatige plukken geknipt in zijn hals. Zijn verschoten rugzak leunde nonchalant tegen de balie. Maanden had ze niets van hem gehoord en nu stond hij in haar winkel. Hun winkel, had ze zichzelf in gedachten verbeterd.

‘Waarom?’

Haar vraag verwarde hem. ‘Hoezo waarom?’ 

‘Waarom ben je hier?’

‘Ben je niet blij? Ik ben weer thuis!’

‘Nee, ik ben niet blij Maarten. Ik snap er niks meer van. Ik begrijp niet waarom je zo nodig weg moest gaan en ik snap al helemaal niet waarom je terug gekomen bent.’

Maarten zuchtte. ‘Ik ben teruggekomen, omdat ik je mis en ik niet zonder je kan.’ Mariëlle negeerde zijn gebroken stem.

‘En je hart dan? Juliette? Je was daar in Spanje toch je hart verloren?’

‘Juliette…’ Maarten smakte terwijl hij haar naam uit sprak. ‘Haar vriend wachtte op haar in Santiago… ze gaan trouwen’ Spijt kleefde op de wangen waar vroeger een blos te zien was geweest. De blos waar ze zo veel van had gehouden. Mariëlle wilde dit niet, dit gesprek zo maar ineens. Ze liep de winkel uit, de werkplaats erachter in. Maarten volgde haar als een trouw straathondje.

‘Je bent met je staart tussen je benen terug gekomen. En nu moet ík blij en dankbaar zijn?’ 

Maarten gaf geen antwoord, maar uit de gekwelde blik in zijn ogen las Mariëlle dat dit niet het welkom was dat hij verwachtte.

‘Waarom heb je geen berichten meer gestuurd?’

‘Ik heb mijn telefoon uit gezet na het laatste bericht. Eenmaal in Santiago wilde ik een gebaar maken. Toen heb ik het ding in de rivier gegooid. Opnieuw beginnen, snap je?’ Steeds zachter sprak hij. Nee, snappen deed Mariëlle het nog steeds niet, maar het kwam haar wel goed uit.

‘Wie weet dat je hier bent?’

‘Nog niemand, ik wilde je verrassen. Ik heb je gemist.’ Onhandig zette hij een stap in haar richting.

Mariëlle keek hem aan. Zocht de bekende sproetjes en rode konen, maar ze zag alleen maar de maanden van zon op zijn bruine gezicht. Ze voelde helemaal niets meer voor deze man. De woede die ze de afgelopen maanden had moeten voelen, welde nu in een klap in haar op. Er kwam een rust over haar, ze nam het heft in eigen hand.

Het scherpe slagersmes was effectief geweest. Met haar ervaring als slager had ze de banden en pezen die zijn lichaam bij elkaar had gehouden doorgesneden. De verschillende stukken had ze vacuüm verpakt en achter in de vriezer weg gestopt. Ze dweilde de vloer, zoals elke andere werkdag en was maar drie kwartier later thuis gekomen dan anders.

De laatste. Deze zou ze niet zo gemakkelijk in een rugtas op haar rug hijsen. Ze reed met de kampeerbus zo ver mogelijk de bergen in. Ze volgde een zandpad tot de verlaten en vervallen ruïne van de Iglesia de San Esteban van Villanueva. De omgeving was verlaten. Er stond geen zuchtje wind. Hete lucht trilde boven het zand. Mariëlle parkeerde de bus in de schaduw van de een paar dunne boompjes, draaide de luifel uit, zette de tafel en een stoel neer en at haar avondeten. Bij het invallen van de schemering pakte ze haar schep-voor-noodgevallen. Ze had hem van haar zwager gekregen, voor als ze zou wildkamperen.

Mariëlle groef een gat in de rotsachtige en droge bodem, vlak naast muren van de voormalige kerk. Hier zullen ongetwijfeld mensen uit het verlaten dorp zijn begraven. Een rilling trok over haar ruggengraat bij het idee dat ze onbekende menselijke botten zou vinden. Maar er kwamen slechts stukken steen en keien naar boven. De spieren in haar schouders en rug protesteerden na twee uur graven, toen ze een groot, in plastic verpakt pakket uit een gesloten krat van onder haar bed vandaan haalde. Ze sneed het plastic eraf en deed dat bij haar afval. De gebruinde romp, met Maartens hart en al, sleepte ze naar het gat. Ze stapelde er de stenen op die ze met graven had blootgelegd. Daarna schoof ze het zand eroverheen en egaliseerde ze de bodem. Ze sopte de lege plastic bakken onder haar bed schoon en liet het water in de droge bosbodem verdwijnen.

De volgende ochtend was aan niks te zien dat ze hier een nacht gekampeerd had. Ook de ruïne lag er rustig en verlaten bij. Mariëlle keerde de bus en reed het stoffige pad af. In de achteruitkijkspiegel verdween de ruïne uit het zicht. Haar blik verplaatste zich naar haar opgemaakte bed. De opbergvakken eronder waren nu leeg en schoon. Ze draaide de geasfalteerde weg op, op weg Barcelona. Daar wachtte haar de boot. Ze was nog nooit in Italië geweest.